Με τον γενικό όρο καρκίνος, εννοούμε παθολογική κατάσταση κατά την οποία κύτταρα του οργανισμού πολλαπλασιάζονται αυτόνομα, αναρχικά, χωρίς σκοπιμότητα και δημιουργούν όγκους. Οι όγκοι αυτοί ονομάζονται επίσης νεοπλάσματα και η παθολογική κατάσταση νεοπλασία.
Ο καρκίνος δεν είναι μόνο πάθηση τοπική ενός οργάνου ή ενός συστήματος, αλλά είναι κυρίως νόσος του κυττάρου. Δηλαδή δεν πάσχει ένα σύνολο ιστών όπως σε μία τοπική φλεγμονή ή ένα απόστημα, ούτε ένα όργανο, όπως ο νεφρός ή το ήπαρ στο σύνολο του δηλ. σε μία νεφρίτιδα ή ηπατίτιδα, ούτε πάσχει ολόκληρος ο οργανισμός, όπως σε μία σηψαιμία κλπ, "πάσχει" το κύτταρο.
Στην ουσία όμως δεν πάσχει, αλλά αλλάζει συμπεριφορά και αποκτά ικανότητες να πολλαπλασιάζεται γρήγορα, άσκοπα, απρογραμμάτιστα και αναρχικά. Αυτό το κάνει όμως σε βάρος των άλλων κυττάρων του οργανισμού. Τα κύτταρα αυτά λέμε ότι μετατράπηκαν σε καρκινωματώδη.
Για παράδειγμα, ο καρκίνος του νεφρού δεν αποτελεί αρρώστια του συνόλου του νεφρού, αλλά μία κατάσταση κατά την οποία μεμονωμένα κύτταρα του νεφρού μετατρέπονται σε καρκινωματώδη. Τα κύτταρα αυτά συμπεριφέρονται σαν ξένα και δε συνεργάζονται με τα διπλανά τους, αλλά πολλαπλασιάζονται αυτόνομα, σε βάρος των υγιών, μη καρκινικών κυττάρων, τα οποία εκτοπίζονται ή καταστρέφονται.
Τα καρκινικά κύτταρα έχουν τόση αυτονομία, ώστε όπου βρεθούν πολλαπλασιάζονται σε βάρος των εγχώριων κυττάρων των οργάνων που έχουν μεταναστεύσει. Τα καρκινικά κύτταρα που μεταναστεύουν προς άλλα όργανα πέραν από το αρχικό, είτε κατά συνέχεια ιστού είτε μέσω του αίματος ή της λέμφου, δημιουργούν τις λεγόμενες μεταστάσεις.
Σήμερα όλες οι απόψεις συγκλίνουν ότι ο καρκίνος είναι αρρώστια του DNA του κυττάρου, το οποίο DNA θεωρείται ότι είναι ο εγκέφαλος του κυττάρου.