Αιτιολογία και παράγοντες κινδύνου καρκίνου του προστάτη

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΠΡΟΣΤΑΤΗ

Αν και η αιτιολογία του καρκίνου του προστάτη δεν είναι γνωστή, υπάρχουν αρκετοί παράγοντες που προδιαθέτουν στην εμφάνιση του:

1. Η ηλικία. Αποτελεί τον πιο σημαντικό παράγοντα κινδύνου, από τη στιγμή που ο καρκίνος του προστάτη παρουσιάζει αύξηση με την πρόοδο της ηλικίας. Άτομα πάνω από 80 ετών διατρέχουν χίλιες φορές μεγαλύτερο κίνδυνο ανάπτυξης της νόσου σε σχέση με άτομα 40 ετών, ενώ ταυτόχρονα το 70% των ατόμων ηλικίας άνω των 90 ετών πάσχουν από καρκίνο του προστάτη. Σε ότι αφορά όμως στους ασθενείς μέσης ηλικίας (50-59 ετών), είναι αξιοσημείωτο ότι και σε αυτούς η συχνότητα εμφάνισης της νόσου αυξάνεται με ραγδαίο ρυθμό. Το 1973 η συχνότητα καρκίνου του προστάτη σε αυτή την ηλικία ήταν 35 νέες περιπτώσεις /100000 άτομα και το 1992 αυξήθηκε στις 105 περιπτώσεις/ 100000 άτομα.
2. Το οικογενειακό ιστορικό. Η κληρονομικότητα ευθύνεται για το 10-15% των περιπτώσεων καρκίνου του προστάτη. Άνδρες με συγγένεια πρώτου βαθμού με άτομο που πάσχει από καρκίνο του προστάτη, κινδυνεύουν 2-3 φορές περισσότερο από το γενικό πληθυσμό, ενώ αυτοί που έχουν συγγένεια πρώτου βαθμού με δύο ή τρεις πάσχοντες από καρκίνο του προστάτη κινδυνεύουν 11 φορές περισσότερο από το γενικό πληθυσμό. Η επιρροή της κληρονομικότητας της νόσου σαν παράγοντας κινδύνου είναι μεγαλύτερη όταν η  νόσος αναπτύσσεται σε πιό μικρή ηλικία.            
   
3.  Οι γονιδιακές διαταραχές. Η ενεργοποίηση ογκογονιδίων όπως το BRCA 1, BRCA 2, C-myc, K-ras, η ενεργοποίηση ορισμένων αποπτωτικών γονιδίων, καθώς και η μετάλλαξη άλλων γονιδίων, όπως του Ρ-53, είναι στοιχεία που επηρεάζουν θετικά την εμφάνιση της νόσου.
4. Τα ανδρογόνα. Οι περισσότερες σύγχρονες μελέτες έχουν καταλήξει σε θετική σχέση μεταξύ των υψηλών επιπέδων ανδρογόνων στο αίμα και της ανάπτυξης καρκίνου του προστάτη.
5. Η διατροφή. Επιδημιολογικές μελέτες συσχετίζουν την επίπτωση και τη θνησιμότητα του καρκίνου του προστάτη με διαιτητικούς παράγοντες όπως:                          

•          η υπερβολική κατανάλωση λιπαρών                                                                                                  

•         η υπερβολική κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων.  Η υπερκατανάλωση γαλακτοκομικών αποτελεί τον σημαντικότερο διατροφικό παράγοντα για την ανάπτυξη καρκίνου του προστάτη. Μάλιστα έχει βρεθεί ότι τα αποβουτυρωμένα γαλακτοκομικά προϊόντα είναι  ακόμα πιο επικίνδυνα από τα πλήρη σε λιπαρά γαλακτοκομικά, χωρίς να είναι πλήρως αποσαφηνισμένο. 

•          η υπερβολική κατανάλωση  τροφών υψηλής περιεκτικότητας σε ασβέστιο

•          η υπερβολική πρόσληψη θερμίδων

•          η διατροφή χαμηλή σε βιταμίνη D και Ε (α-τοκοφερόλη)

•          η διατροφή χαμηλή σε λυκοπένιο, ουσία που βρίσκεται στη ντομάτα και στα προϊόντα της
  

•          η διατροφή χαμηλή στο σελήνιο

•          η διατροφή χαμηλή σε φυτικά στεροειδή, κυρίως αυτά που βρίσκονται στη σόγια και τέλος,

•          η υπερκατανάλωση κόκκινου κρέατος, καθώς και ο τρόπος μαγειρέματος του (τηγάνισμα ή ψήσιμο στα κάρβουνα)

ΕΙΚΟΝΕΣ ΑΠΟ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟ ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΑΣ ΚΑΙ ΡΟΜΠΟΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΡΟΣΤΑΤΕΚΤΟΜΗΣ